به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، نشست علمی با عنوان «مرجعیت علمی قرآن و پارادایم امنیت کل‌نگر(واکاوی تفسیری انسان‌شناختی)» با حضور دکتر سیدسجاد آل سیدغفور، به‌عنوان ارائه‌دهنده، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی فیروز مهر، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، به عنوان ناقد، و حجت‌الاسلام والمسلمین حسن شیرزاد کمانگر به‌عنوان دبیر علمی، در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن برگزار گردید.
در ابتدای نشست سیدسجاد آل سیدغفور سخنان خود با این سوال شروع کرد: مبانی انسان‌شناختی مطالعات امنیت با مرجعیت قرآن کریم مسئله از کجا آغاز می‌شود؟ مطالعات امنیت در جهان امروز، تحت سلطهٔ پارادایم‌های غربی مانند رئالیسم و لیبرالیسم است. این مکاتب بر یک اصل مشترک استوارند: «انسان‌شناسی سکولار». در نگاه رئالیستی، انسان ذاتاً شرور و قدرت‌طلب است، و در نگاه لیبرالی، انسانی عقلانی-ابزاری که فقط به دنبال حداکثرسازی سود مادی است. این نگاه تقلیل‌گرا، امنیت را صرفاً به «امنیت دولت در برابر تهدیدات بیرونی و نظامی» محدود می‌کند و راهکارهایی مثل موازنه قوا و بازدارندگی ارائه می‌دهد. اما بحران‌های معاصر مانند تروریسم، جنگ‌های نیابتی، بحران‌های زیست‌محیطی و نابرابری اقتصادی، به وضوح نشان می‌دهند که این مدل‌های مادی‌گرا ناکارآمد هستند. آن‌ها از درک ریشه‌های معنوی و فطری ناامنی عاجزند.
وی ادامه داد: پرسش اصلی این پژوهش گفته است:مبانی انسان‌شناختی قرآن درباره سرشت انسان چیست؟ و این مبانی چگونه می‌تواند شالوده‌ی یک نظریه جامع و بدیل امنیت را بنا کند؟
سیدسجاد آل سیدغفور نوآوری پژوهش خود را در سه محورد انسته و اظهار داشت: تقدم مطلق به قرآن به عنوان یک نظام مستقل، نه ابزاری برای تطبیق با نظریه‌های غربی، استفاده از روش تفسیر موضوعی نظام‌مند برای کشف روابط درونی مفاهیم. استنتاج یک الگوی پارادایمی کامل تحت عنوان «امنیت توحیدی». مبانی انسان‌شناختی قرآن – پایه‌های نظریه امنیت.
وی در ادامه افزود: پاسخ قرآن به پرسش «انسان چیست؟» در پنج محور کلیدی خلاصه می‌شود: فطرت توحیدی: انسان با سرشتی خداگرا، عدالت‌خواه و تغییرناپذیر آفریده شده است. امنیت پایدار در گرو «احیای این فطرت» است. ترکیب دوگانه (طینت و روح): انسان میدان کشش دائمی بین بعد مادی (غرایز) و بعد روحانی (عقل و اخلاق) است. منشأ بسیاری از تهدیدات، غلبه بعد حیوانی بر روحانی است. امنیت یک پدیده اجتماعی است که در سایه «تعارف» و «تعاون» محقق می‌شود.
سیدسجاد آل سیدغفور بیان داشت: در نگاه قرآنی، امنیت را تنها نبود تهدید فیزیکی (معنای سلبی) ندانسته بلکه امنیت حقیقی را «حصول سکینه و طمأنینه» (آرامش عمیق قلبی) و «توانمندی برای ایفای مسئولیت خلافت» است. این یک نعمت الهی و بستری برای عبادت و عمران زمین است. از سوئی ارجاع امنیت نیز یک سلسله‌مراتب چندلایه دارد: فرد مؤمن: امنیت قلبی و نجات از عذاب اخروی. خانواده: کانون سکون و مودت. جامعه صالح (امت): امنیت جمعی و برکات الهی. نظام سیاسی حق (امامت).
وی ادامه داد: الگوی امنیت توحیدی یک الگوی یکپارچه، فعال و پیشگیرانه دانسته که بر پنج رکن استوار است: تزکیه نفس، ایمان، تقوا، ذکر خدا و تربیت اخلاقی.
سیدسجاد آل سیدغفور در پایان سخنان خود گفت: الگوی استخراج شده «امنیت توحیدی» نام دارد و دارای شش ویژگی کلیدی است: فطرت محور و درون‌زا. کل‌نگر و همه‌ساحته. عدالت‌محور و مسئولیت‌آفرین. فعال و پیشگیرانه. واقع‌بین، هدفمند و غایت‌گرا .
سپس حجت الاسلام والمسلمین فیروز مهر، ناقد نشست اظهار داشت: نقاط قوت این پژوهش عبارتند از: 1. نوآوری روش‌شناختی و اتکای مستقل به قرآن؛ ۲. ارائه یک پارادایم بدیل؛ ۳. پوشش همه سطوح امنیت؛ ۴. توجه به مبانی انسان‌شناختی؛ ۵. تهدید‌شناسی نظام‌مند و ریشه‌محور؛ ۶. ارائه راهکارهای یکپارچه و عمل‌گرا .
عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن در ادامه به اشکالات ساختاری و محتوایی این پژوهش پرداخت و گفت: عدم رعایت یکدستی در ارجاعات داخلی، ساختار نامتوازن بخش‌ها، عدم ارائه جدول یا نمودار برای نمایش شبکه مفاهیم و نقص در بخش منابع از جمله اشکالات ساختاری این پژوهش و از جمله ایرادات محتوایی آن نیز می توان به: ۱. ابهام در تعریف مرجعیت علمی قرآن و دیگر مفاهیم مهم مانند پارادایم امنیت کل نگر؛ ۲. استناد به آمار بدون ذکر منبع دقیق؛ ۳. تعمیم‌های غیردقیق در تطبیق مفاهیم قرآنی با مسائل معاصر؛ ۴. تکرار مفاهیم در بخش‌های مختلف اشاره کرد.
سیدسجاد آل سیدغفور گفت: انتقادات و پیشنهادات ناقد محترم در راستای ارتقای کمی و کیفی پژوهش اثر گذار خواهد بود. اگرچه برخی از اشکالات بخاطر حذف بخشی از مقالات و برخی دیگر مربوط به تفاوت در روش ها می‌باشد.