به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نشست دیگری از سلسله نشست‌های «دومین مدرسه حکمرانی زمینه ساز» با موضوع «حکمرانی زمینه ساز و نقش مردم و نهادهای اجتماعی» به همت پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی پژوهشگاه علوم و معارف اسلامی و ستاد توسعه فرهنگ مهدویت و انتظار برگزار شد.
دکتر «سعید غلامی»، معاون راهبردی بنیاد خاتم الاوصیاء(عج) در این نشست ضمن تبریک اعیاد ربیع الاول و میلاد پیامبر(ص) و امام صادق(ع)، اظهارکرد: یکی از مقوله‌های به شدت موثر در حکمرانی زمینه ساز، حکمرانی مردمی و مردم پایه است که بحث های مفصلی در این رابطه انجام شده به خصوص از سال ۱۴۰۱ که شهید رئیسی عزیز امکانی در فضای دولت فراهم کرد و ستادی به نام «ستاد مردمی سازی دولت» شکل گرفت.
وی تصریح کرد: جمله بسیار مهمی از مقام معظم رهبری در این رابطه است که اصل و بطن آنچه را که در این نشست به آن می پردازیم برگرفته از همین سخن است. ایشان می فرمایند: «حکومت آینده حضرت مهدی موعود ارواحنافداه، یک حکومت مردمیِ به تمام معناست. مردمی یعنی چه؟ یعنی متّکی به ایمان‌ها و اراده‌ها و بازوان مردم است. امام زمان(عج)، تنها دنیا را پُر از عدل و داد نمی‌کند؛ امام زمان(عج) از آحاد مؤمن مردم و با تکیه به آنهاست که بنای عدل الهی را در سرتاسر عالم استقرار می‌بخشد و یک حکومت صددرصد مردمی تشکیل می دهد.» یا در جای دیگر می فرمایند: «هیچ کس در نظام اسلامی نباید مردم، رای مردم و خواست مردم را بی اثر بداند بدون تحقق خواست مردم نظام اسلامی سرپا نمی ماند البته مردم مسلمان هستند و این خواست مردم در چارچوب قوانین اسلامی است.»
غلامی خاطرنشان کرد: همچنین امام خمینی(ره) جمله ای در رابطه با حضور مردم در اقتصاد کشور دارند که می فرمایند: «یک دولت تا شرکت مردم نباشد نمی شود ادارۀ صحیح بشود. بی همکاری امثال بازار، کارگرها ـ نمی دانم ـ زارعین، بدون این قشرهای مختلفی که هستند کار از پیش نمی رود، دنبال این نباشید که هر چیزی را دولتی اش کنید. نه، دولتی در یک حدودی است، آن حدودی که معلوم است، قانون هم معین کرده ولیکن مردم را شرکت بدهید»
معاون راهبردی بنیاد خاتم الاوصیاء(عج) افزود: وظیفه مسئولان و حکمرانان کشور آن است که فرمول های عملی، راه ها و روش های عملی به میدان آوردن مردم را کشف و تسهیل کنند. رهبر انقلاب در بیان نوع رابطه حاکمان با مردم می فرمایند: در زبان عربی و زبان‌های دیگر، برای این پدیده‌ای که اسمش حکومت و زمامداری و حکمرانی است، یعنی برای کسی یا جماعتی که بر یک جامعه حکومت می‌کند و فرمان میراند، تعبیرات گوناگونی آورده شده است؛ که هر یک از این تعبیرات، اشاره به جهت خاصی است. مثلا تعبیر حکومت، اشاره به این دارد: آن کسی که در رأس قدرت است، یا آن جماعتی که در رأس قدرتند، حکم می‌کنند، و جامعه و افراد مردم، حکم و فرمان آنها را اطاعت می‌کنند. یک تعبیر دیگر، تعبیر سلطنت است، که به معنای مسلط بودن و مقتدر بودن و امور را در سلطه خود درآوردن است. در اسلام، بیشتر از همه، روی کلمه ولایت تکیه شده است. ولایت، معنای عجیبی است. اصل معنای ولایت، عبارت از نزدیک بودن دو چیز با یکدیگر است. ولایت، یعنی اتصال و ارتباط و قرب دو چیز به صورت مماس و مستحکم با یکدیگر.»
وی ادامه داد: رهبر انقلاب در این بیان تاکید می کنند ولایت یعنی حکومتی که در آن ارتباطات میان حاکم و مردم، ارتباطات فکری، عقیدتی، عاطفی، انسانی و محبت آمیز است. مردم به آن حاکم متصل و پیوسته اند و به او علاقه مند هستند. یعنی آنچه از حکمرانی تعبیر می شود و رهبری به آن اشاره دارند تعبیر دقیق ولایت است. بنابراین آنچه که ما به دنبال آن هستیم این است که مردم به معنای واقعی در این حکومت ولایی نقش آفرینی کنند.
غلامی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به بیانیه گام دوم انقلاب که رهبری آن را در سال ۹۸ تبیین کردند، گفت: سه محور اصلی در این بیانیه مطرح می شود که عبارتند از «خودسازی»، «جامعه پردازی» و «تمدن سازی». در بحث خودسازی بحثی که مقام معظم رهبری به صورت جدی آن را دنبال می کنند «لزوم شکل گیری جبهه مردمی است» سابقه این موضوع به سال ۷۳ بازمی گردد اما به شکل جدی تر در دهه ۹۰ مورد توجه قرار می گیرد. تشکیل جبهه مردمی موضوعی است که مقام معظم رهبری ضمن تبیین این مسئله تاکید می کنند که هرچند این جبهه امروز شکل گرفته اما سرعت و انضباط لازم در این امر وجود ندارد و سرعت آن به سوی هدف، جدی نیست.
وی خاطرنشان کرد: سرعت بخشی این مسئله از نظر رهبر انقلاب، در «حلقه های میانی جامعه» تعریف می شود و زمینه ساز آن نیز، حضور جوانان متعهد و انقلابی است. این امر با دو بال اصلی یعنی «گفتمان سازی» و «شبکه سازی» تحقق پیدا می کند یا به عبارت دیگر با «بسیج اذهان» و «بسیج گام ها». در مسئله خودسازی حضرت آقا به ۴ الزام اشاره می کنند؛ اول: «شناخت صحنه» یعنی شناخت خود و شناخت دشمن. الزام دوم «جهت مندی و جهت دهی به سوی چشم انداز» است که بسیار اهمیت دارد. الزام سومی که ایشان اشاره می کنند «عامل امیدبخش» است که به نظر می رسد این همان مفهومی است که ما در «انتظار پویا» مطرح می کنیم. انتظاری که در حال عمل و در میدان عمل است نه انتظار منزوی و گوشه نشین.
غلامی «راهکار عملیاتی» را چهارمین الزامی برشمرد که مقام معظم رهبری به آن اشاره می کنند و می فرمایند: اگر «راهکار عملیاتی» وجود نداشته باشد نمی توان از آن حکومت و از آن جامعه، حرکت به سوی تمدن سازی یا حرکت در مسیر تمدن سازی را توقع داشت.
معاون راهبردی بنیاد خاتم الاوصیاء(عج) تصریح کرد: یکی از نمونه های بارز راهکارهای عملیاتی که می توان به آن اشاره کرد «پدیده اربعین» است. از زمانی که این پدیده شکل گرفته می توان اقیانوس مردمی را دید که چگونه وارد فضای حکمرانی می شود و آن را جهت می دهد. اربعین نمونه ای از راهکارها عملیاتی است که در سطح منطقه ای و جهانی شاهد آن هستیم و می توان آن را یک چشم انداز و تصویری از آنچه که در آینده خواهیم دید، برشمرد. از نمونه های خرد و کوچک این نوع حرکت ها می توان به «سه شنبه‌های مهدوی» اشاره کرد که یک حرکت محله محور بود و توانست جریانی را در کشور ایجاد کند. از این دست فعالیت های خرد مردمی بسیار است که در استان های مختلف وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: ما در بنیاد خاتم الاوصیا(عج) به دنبال تجربه نگاری این حرکت ها هستیم و برخی از این فعالیت ها امروز به صورت مدون درآمده و در اختیار جامعه هدف قرار گرفته است. راهکارهایی ساده، کم هزینه و قابل تکثیر که اگر عملیاتی شوند در واقع شبیه همان چیزی اتفاق می افتد که شهید سردار قاسم سلیمانی در جبهه سازی نیروی مقاومت آن را دنبال می کرد. اما نکته این است که تنها نباید در فضای اجتماعی شاهد این نوع رویدادها و فعالیت ها باشیم. بلکه در امور اقتصادی نیز باید این جریان شکل بگیرد مانند شکل گیری صندوق های قرض الحسنه مردمی.
غلامی در پایان خاطرنشان کرد: نکته بسیار مهم این است که همه این رویدادها و حرکت ها حتما باید جهت دهی مشخصی داشته باشند و باید به سوی «زمینه سازی و جامعه سازی به سمت ظهور» پیش بروند. اگر می خواهیم حکمرانی مردمی در جهت حکومت مهدوی شکل بگیرد نیازمند چهار رکن هستیم رکن اول «بخش نظام فرادست» است. رکن دوم «جریان ها و حلقه های میانی» هستند. رکن سوم «دستگاه ها و سازمان های حاکمیتی و دولتی» که وظیفه اصلی آنها تسهیل گری و عرصه گشایی برای به میدان آوردن جریان های مردمی است و رکن چهارم «فعالان میدانی».