به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بیست‌ویکمین همایش سراسری «الهیات و علوم انسانی: پیوندهای سنتی و نوین» روزهای ۲۰ و ۲۱ نوامبر ۲۰۲۵ در شهر کازان و به میزبانی حوزه علمیه ارتدکس کازان برگزار شد. این همایش از مهم‌ترین رویدادهای علمی روسیه در حوزه الهیات است و نقش محوری در توسعه گفت‌وگوی میان الهیات، علوم انسانی و مطالعات بین‌ادیانی دارد. حضور پژوهشگران از سراسر روسیه و چندین کشور دیگر نیز بر اهمیت بین‌المللی این همایش می‌افزاید.
نشست اسلام‌شناسی و گفت‌وگوی بین‌ادیانی: در بخش اسلام‌شناسی، استادان و محققان برجسته به ارائه تازه‌ترین دستاوردهای علمی در حوزه الهیات اسلامی و مطالعات تطبیقی پرداختند. ریاست این نشست را دکتر ولادیمیر روگاتین، استاد تاریخ و رئیس بخش اسلام‌شناسی حوزه علمیه کازان، بر عهده داشت.
مشارکت علمی حجت الاسلام محمد صحاف کاشانی: در میان سخنرانان بین‌المللی، حجت‌الاسلام دکتر محمد صحاف کاشانی از ایران نیز به‌صورت آنلاین مقاله‌ای با عنوان «اصول و روش‌های گفت‌وگو میان اسلام و مسیحیت» ارائه کرد. وی در این سخنرانی به تبیین مبانی اخلاقی، معرفتی و روش‌شناختی گفت‌وگوی بین‌ادیانی پرداخت؛ موضوعی که از اهمیت ویژه‌ای در تعاملات فرهنگی و دینی معاصر برخوردار است.
سایر سخنرانان و موضوعات: دکتر ولادیمیر روگاتین، دکترای علوم تاریخی و استادیار، مدیر بخش اسلام‌شناسی در حوزه علمیه کازان؛ موضوع: جایگاه اسلام‌شناسی در نظام آموزشی کلیسای ارتدکس روسیه؛
دکتر آندری دانیلوف، دکتر الهیات و فلسفه، رئیس دپارتمان مطالعات دینی در مؤسسه الهیات دانشگاه دولتی بلاروس؛ موضوع: «گفت‌وگوی انسان‌شناختی – سکویی برای تفاهم میان مسیحیت و اسلام» آیِری سرگئی تیموشنکوف، دکترای الهیات، دانشیار بخش آپولوژتیک آکادمی روحانی مینسک؛ موضوع: «میان لوگوس و لایک: گفت‌وگوی جهان‌بینانه در تقاطع سنت و نوآوری» پروفسور رومان سیلانتیف، دکتر علوم تاریخی و استاد حوزه علمیه ارتدکس کازان؛ موضوع: «چشم‌انداز مقابله با اسلام‌گرایی رادیکال در روسیه» النا روگاتینا، دکترای علوم فلسفی، دانشیار بخش اسلام‌شناسی و رئیس دوره دکتری در حوزه علمیه کازان؛ موضوع: «ارزش‌های سنتی در بازتاب بین‌دیدگاه جهانی اسلامی – مسیحی» تاتیانا سدانکینا، دکترای علوم تربیتی، دانشیار و رئیس بخش الهیات سیستماتیک در مؤسسه اسلامی روسیه؛ موضوع: «رویکردهای روش‌شناختی مناسب در تربیت الهی‌دانان مسلمان در روسیه» ایری یوان واسیلیف، کشیش و مدرس بخش اسلام‌شناسی؛ موضوع: ««عصر طلایی اسلام» – مفهومی در محتوا و معنا» ایروموناه رومان (مودین)، دانشیار بخش اسلام‌شناسی حوزه علمیه کازان؛ موضوع: «تاریخ و الهیات گفت‌وگوی مسیحی – اسلامی در لبنان قرن بیستم»
پاول بوچکوف، دکتر الهیات، دانشیار، استاد حوزه علمیه کازان؛ موضوع: «تنوع اعتقادی در شهر ایرکوتسک: فعالیت‌های مذهبی و بین‌ادیانی» نیکولای یروندوف، کارشناسی ارشد الهیات و مدرس، موضوع: «حضور پولس رسول در «تاریخ دمشق» ابن عساکر» ویچسلاو ساوینتسِف، دکتر تاریخ کلیسا، دانشیار بخش تاریخ کلیسا؛ موضوع: «بهینه‌سازی مأموریت کلیسایی نسبت به مسلمانان در ایالت ریازان در دوره اسقف مِلتِیوس (۱۸۹۶–۱۹۰۰)» اولگا مالیوشِوا، دکترای علوم تاریخی، دانشیار بخش مدیریت دولتی، تاریخ و جامعه‌شناسی؛ موضوع: «مفاهیم کار و روابط کاری در اسلام و مسیحیت: اشتراکات و تفاوت‌ها» رومیل اسماگیلف، دانشجوی دکتری، کشیش، استاد الهیات؛ موضوع: «مریم و یحیی به‌عنوان الگوهای زهد در قرآن» رامیس فاته‌اللین، معاون مرکز گفت‌وگوی بین‌ادیانی، موضوع: «ارزش‌های سنتی در اسلام و مسیحیت» روسلا‌ن نافیسولین، دانشجو، امام-خطیب؛ موضوع: «عصر دیجیتال و اخلاق: چالش مشترک برای اسلام و مسیحیت» رادیک خَماتوف، دانشجوی مقطع اول؛ موضوع: «گفت‌وگوی بین‌ادیانی در ادبیات الهیاتی منتشرشده در کازان در اواخر قرن بیستم – اوایل قرن بیست‌ویکم» ایلیا آسانوف، دانشجوی مقطع کارشناسی؛ موضوع: «فرهنگ حقوقی و مالی مسلمانان مدرن روسیه: مسائل کنونی و راه‌حل‌ها» آزات ساگیتوف، دانشجوی دکترای مرکز تحقیقات اسلام‌شناسی؛ موضوع: «عوامل اجتماعی-اقتصادی تعامل فرهنگی بین‌ادینی».
اهمیت و اعتبار همایش: این همایش، به‌عنوان یکی از معتبرترین کنفرانس‌های علمی–الهیاتی در روسیه، به مدت بیش از دو دهه برگزار می‌شود و نقش مهمی در همگرایی میان علم دینی و علوم بشری ایفا کرده است. حضور گسترده پژوهشگران بین‌المللی و تکرار سالانه آن نشان‌دهنده جایگاه برجسته این رویداد در جامعه علمی الهیات است.