به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به نقل از خبرگزاری ایکنا، حسین پرکان، عضو هئیت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی روز دوشنبه ۲۹ اردیبهشت‌ماه در نشست علمی بررسی دوراهی‌های حکمرانی که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد، با بیان اینکه بدون شناخت دقیق نظریه سیستم‌ها نمی‌توان به تحلیل مناسبی از مسائل حکمرانی رسید، اظهار کرد: نظریه سیستم‌ها نقطه مقابل نگاه تک‌علّی به مسائل است و در نگاه سیستمی، اجزای مختلف با هم ارتباط دارند و هر جزء به‌تنهایی نمی‌تواند هدف سیستم را محقق کند ضمن اینکه این نگاه به‌ویژه در حوزه حکمرانی که با مسائل پیچیده اجتماعی روبروست، حیاتی است.
وی بیان کرد: در حکمرانی نباید هیچ جزئی نادیده گرفته شود و همچنین در نگاه سیستمی، الزامی نیست که برای تحقق هدف از طریق یک جزء، همان جزء نیز ذی‌نفع باشد.
عضو هیئت علمی گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه در نظام حکمرانی باید از سطح نگرش تک‌علّی عبور کنیم، تصریح کرد: در بسیاری از مسائل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور، شاهد نوعی ساده‌سازی هستیم که از عدم توجه به ساختار سیستمی نشأت می‌گیرد.
وی ادامه داد: در نظریه سیستم‌ها، برای شناخت یک پدیده باید تأثیر آن در آینده را نیز لحاظ کنیم، به‌عنوان مثال سیاست کنترل جمعیت در دهه ۶۰ ممکن است در همان زمان موفق به ارزیابی شده باشد، اما امروز تبعات گسترده‌ای برای کشور به‌وجود آورده است.
پرکان تأکید کرد: برای رسیدن به حکمرانی اسلامی مطلوب، باید تفکر سیستمی و آینده‌نگری را در تصمیم‌سازی‌ها دخیل کنیم و پیچیدگی نظام اجتماعی ایجاب می‌کند که تصمیمات سیاست‌گذارانه بر پایه نظریه‌های جامع اتخاذ شوند.
وی با اشاره به موضوع دوراهی‌های حکمرانی گفت: دوراهی‌ها به معنای انتخاب بین دو راهی هستند که هر دو می‌توانند مشروع یا مقبول باشند و هنر حکمرانی در این است که در این دو راهی‌ها بتواند بهترین تصمیم را اتخاذ کند، در فضای غربی، شورای فرهنگی اروپا دو راهی سیاست‌گذاری را معرفی کرده است و ما در فضای اسلامی با دوراهی‌های بیشتری مواجهیم که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی آنها را تا ۱۷۰ مورد استخراج کرده‌ایم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: دوراهی‌هایی مثل عقل و جهل، علم و ثروت، یا اکثریت و نخبگان، از جمله مسائل بنیادینی هستند که باید مبنای تصمیم‌گیری نظام حکمرانی اسلامی قرار گیرند که اگر این مبانی مشخص نشوند، تصمیم‌گیری در موضوعات خاص مانند حجاب یا آموزش با چالش مواجه خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه در برخی موضوعات مانند حجاب اجباری، اختلاف‌نظر میان علما وجود دارد، گفت: اینکه گفته شود این مسئله، حکومتی است یا فردی، باید بر مبنای نظریه، حل شود و اگر آن را حکومتی بدانیم، باید مکانیزم‌های حکمرانی و ضمانت‌های اجرای آن نیز مشخص شود.
پرکان در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از تعویق تصمیم‌گیری‌ها گفت: در بسیاری از مسائل حکمرانی، ما تصمیم نمی‌گیریم، در حالی که تصمیم اشتباه، بهتر از بی‌تصمیمی است؛ زیرا بی‌تصمیمی موجب انباشت بحران، سردرگمی نهاد‌ها و تضییع منابع می‌شود.
وی افزود: باید شجاعت نظریه‌پردازی و اتخاذ تصمیمات کلان را داشته باشیم، چراکه تصمیم‌گیری نکردن موجب می‌شود در بزنگاه‌ها، بازیگران میدانی خود رأساً تصمیم‌سازی کنند که منجر به بی‌نظمی در نظام حکمرانی می‌شود.
پرکان تأکید کرد: لازمه حکمرانی مطلوب در جمهوری اسلامی ایران، بازنگری در مبانی نظری تصمیم‌گیری و طراحی الگویی جامع از دوراهی‌های سیاست‌گذاری بر اساس مبانی اسلامی است.
