به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پژوهشکده اسلام تمدنی، دومین پیش‌نشست از سلسله نشست‌های همایش ملی بزرگداشت حضرت آیت‌الله العظمی میلانی(ره)، با مشارکت اداره پژوهشی اداره کل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، پژوهشکده اسلام تمدنی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی و شورای مدیریت حوزه علمیه خراسان، در مشهد برگزار شد.
این نشست با دبیری علمی علی ابوترابی، کارشناس پژوهشی، و حضور پنج تن از اساتید حوزه و دانشگاه، در راستای تبیین ابعاد مختلف شخصیت علمی، فقهی، اجتماعی و سیاسی این مرجع برجسته شیعی برگزار گردید.
در ابتدای نشست، علی ابوترابی، دبیر علمی پیش‌نشست، با گرامی‌داشت یاد و مقام حضرت آیت‌الله العظمی میلانی(ره) اظهار داشت: یکی از ویژگی‌های بارز آیت‌الله العظمی میلانی(ره) توجه ویژه به مسائل اجتماعی و سیاسی عصر خود بود. ایشان همواره بر اهمیت مبارزه با ظلم و فساد تأکید می‌کردند و نقش فعالی در روشنگری حقوق بشر و کرامت انسانی ایفا نمودند.»
در ادامه، هر یک از اساتید شرکت‌کننده به ارائه مباحث تخصصی خود پرداختند:
حجت الاسلام محمدحسن ریانی بیرجندی با موضوع «منهج علمی، آثار و اجازات حضرت آیت‌الله العظمی میلانی»، ضمن تحلیل دقیق سیر علمی این مرجع عالی‌قدر، اظهار داشت: آیت‌الله میلانی از جمله فقهای جامع‌الشرایط بود که در زمینه‌های مختلف فقه، اصول، تفسیر قرآن و کلام اسلامی آثار گران‌بهایی از خود به جای گذاشتند.
وی به معرفی شماری از تألیفات برجسته ایشان پرداخت، از جمله آثار تفسیری با رویکرد علمی و دقیق و نگارش رسائل فقهی و اصولی متعددی که همچنان مورد استفاده حوزویان قرار دارد.
استاد ربانی همچنین به نقش حضرت آیت‌الله میلانی در صدور اجازات علمی و فقهی به علما و طلاب اشاره کرد که بیانگر اعتبار والای علمی ایشان در جامعه دینی آن زمان بود.
حجت الاسلام علی‌اکبر نوایی شورورزی در سخنرانی خود با عنوان «اندیشه مبارزات سیاسی از منظر حضرت آیت‌الله العظمی میلانی»، به بررسی رویکرد سیاسی و اجتماعی این مرجع تقلید پرداخت.
وی اظهار داشت: «آیت‌الله میلانی با اتخاذ مواضع قاطع در برابر رژیم‌های استبدادی، به یکی از مهم‌ترین چهره‌های معارض تبدیل شد. اندیشه‌های سیاسی ایشان بر مبانی اصیل اسلامی و عدالت اجتماعی استوار بود.»
استاد نوایی تأکید کرد: آیت‌الله میلانی با آگاهی‌بخشی به مردم، صدور فتواهای راهگشا و حضور فعال در صحنه‌های اجتماعی، نقش مؤثری در شکل‌دهی به مبارزات مردمی علیه ظلم و فساد ایفا نمودند.
حجت الاسلام مجتبی الهی خراسانی با موضوع «پیشگامی در تحول حوزه‌های علمیه»، نقش اثرگذار این مرجع گران‌قدر در نوسازی نظام آموزشی حوزه‌های علمیه را تبیین کرد.
وی تصریح کرد: آیت‌الله میلانی بر ضرورت پژوهش‌های علمی، اصلاح روش‌های تدریس سنتی، ارتباط میان علوم دینی و نیازهای اجتماعی زمانه و گسترش فقه اجتماعی تأکید داشتند.
استاد الهی افزود: ایشان ضمن توجه به عمق مباحث فقهی و اصولی، تلاش داشتند طلاب را به سوی پژوهش‌های کاربردی و مسائل معاصر سوق دهند، تا حوزه‌های علمیه در برابر تحولات زمانه منفعل نباشند.
حجت الاسلام سید محمد عیسی‌نژاد آتشگاه در ارائه خود با موضوع «انقلاب اسلامی و رهبری امام خمینی از منظر حضرت آیت‌الله العظمی میلانی»، به حمایت همه‌جانبه آیت‌الله میلانی از نهضت امام خمینی(ره) پرداخت. وی گفت: آیت‌الله میلانی با نقد رژیم پهلوی، حمایت از مبارزات مردم و تاکید بر وحدت علما و مردم، در پیشبرد انقلاب اسلامی نقش کلیدی داشتند.
استاد عیسی‌نژاد با اشاره به ویژگی‌های برجسته انقلاب اسلامی همچون مبارزه با استبداد، تأکید بر اصول اسلامی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های اجتماعی و دینی، نقش آیت‌الله میلانی را در هموار ساختن مسیر پیروزی انقلاب اسلامی بسیار مهم دانست.
محمد باغستانی کوزه‌گر در سخنرانی خود با موضوع «سبک سیره‌نگاری حضرت آیت‌الله العظمی میلانی»، به تحلیل نقش آیت‌الله میلانی در بازتعریف هویت شیعی در عصر معاصر پرداخت. وی با اشاره به سه دوره کلیدی در تاریخ تحولات شیعی، اظهار داشت: «آیت‌الله میلانی با اتکا به سیره اهل‌بیت(ع)، تشیع را در بستر سنت اسلامی بازتعریف کرد و با رویکردی تمدنی، به تثبیت هویت مستقل و متمایز شیعی یاری رساند.»
استاد باغستانی تصریح کرد: بازخوانی تاریخ تشیع از منظر خودآگاهی تاریخی و تمدنی، یکی از ابتکارات فکری برجسته آیت‌الله میلانی به شمار می‌آید.
این نشست علمی، باحضور و تبادل نظر اساتید حاضر پیرامون دیدگاه‌های ارائه شده، پایان یافت. در جمع‌بندی این برنامه، بر ضرورت بازشناسی و بهره‌گیری از اندیشه‌های سیاسی، اجتماعی و فقهی حضرت آیت‌الله العظمی میلانی(ره) برای پاسخگویی به نیازهای امروز جامعه اسلامی تأکید شد.
