پژوهشکده اسلام تمدنی؛
پژوهشی در هنجارپذیری حجاب دختران
در این پژوهش تلاش شده است پدیده هنجارگزینی نوع پوشش و حجاب در میان دخترانی که دارای مادرانی با رعایت کامل حجاب بوده اند، از منظر فرآیند اجتماعی شدن آنها، مورد بررسی و فهم قرار گیرد. دلیل انتخاب این محدوده برای تحقیق، انتظاری است که بطور طبیعی برای بازتولید این هنجار و الگوی رفتار دینی در محیط تربیتی خانواده برای آن وجود دارد. بدین ترتیب مسئله اصلی تحقیق عبارت از این بوده است که:« مدل تبیینی در حفظ الگوی حجاب اسلامی دختران در میان خانواده‌های پایبند به آن چیست؟».
پژوهشی در هنجارپذیری حجاب دختران
نویسنده: سید محسن میرسندسی
چکیده:
در این پژوهش تلاش شده است از زاویه مباحث مرتبط با هنجارسازی اجتماعی به مسئله فهم چگونگی بازتولید هنجارحجاب دختران پرداخته شود. همچنین از میان ابعاد مختلفی که پدیده حجاب دارد، توجه به وجوه اجتماعی و بخصوص جامعه شناختی نیز یکی دیگر از هدف های این پژوهش بوده است. از لحاظ جامعه شناختى، پدیده‌هاى اجتماعى و از جمله حجاب، به صورت مشترك توسط اعضاى اجتماع ساخته و پرداخته مى‌شوند درنتیجه دستیابی به این برساخت های اجتماعی در موضوع حجاب و تحلیل تاثیر آنها بر رفتار و انتخاب افراد مورد مطالعه نیز از اهداف این پژوهش بوده است.
روش انجام پژوهش کیفی و از نوع داده بنیاد(Grounded Theory) بوده است. این روش با خصوصیاتی نظیر درگیری كامل پژوهشگر با موضوع مطالعه و امكان به كارگیری روش های متعدد و چندگانه جمع آوری اطلاعات و داده ها و امكان تحلیل های مجدد و رفت و برگشت زیاد میان نظریه و میدان می‌كوشد تا شناخت نظری دقیقی از پدیده مورد مطالعه برای تحقیق فراهم كند. تعداد مصاحبه شوندگان 27 نفر طی دو مرحله و از طریق نمونه‌گیری نظری انجام شده‌است.
مقوله هسته‌ای و مرکزی بدست آمده مفهوم « الگوپذیری اقناعی» بوده‌که توسط مدل تبیینی مورد تحلیل قرار گرفته است. مقولات انجام وظائف‌دینی، فضای غالبی خانواده، نوع رابطه با جنس مخالف و بخصوص مقوله «تاثیر مادر» به عنوان اصلی‌ترین عوامل در میان موجبات علّی برای نوع انتخاب پوشش دختران شناخته شد. تضعیف ساختاری نهاد خانواده در چند دهه اخیر به عنوان یکی از زمینه های کاهش تاثیرگذاری آن بر فرزندان قلمداد شده است که متناسب با رویکرد این پژوهش برای آن راهکارهائی پیشنهاد شده است.
کلمات کلیدی:
حجاب، هنجار دینی، جامعه پذیری دینی، الگوپذیری، بازتولید هنجاری، هنجارگزینی.
منبع:
اداره نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
معرفی آثار, آثار علمی پژوهشکده اسلام تمدنی, چکیده آثار
|