در آستانه آخرین جمعه ماه رمضان،
دکتر شریف لکزایی در گفتوگو با قدس از مبنای دینی آرمان فلسطین میگوید
«کونا للظالم خصماً و للمظلوم عوناً»؛ وصیت امام علی بن ابیطالب(ع) به فرزندان خود که بی شک یکی از ارکان دین ماست و 40 سال است که آخرین جمعه ماه مبارک رمضان، با عنوان روز جهانی قدس، تجلیگاه باور مردم ایران زمین به این کلام امیرالمؤمنین(ع) در حمایت از مردم مظلوم فلسطین است؛ حرکتی که مرزهای ایران اسلامی و حتی جهان اسلام را درنوردیده و تبدیل به نماد وحدت مسلمانان و حتی آزادیخواهان شده است
به این بهانه با دکتر شریف لکزایی، دانش آموخته حوزه علمیه قم و دانشیار گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی درباره مبنای دینی آرمان فلسطین هم صحبت شدیم و به پرسشهای ما پاسخ داد.
اهتمام به امور مسلمانان اصل مهم دینی است
دکتر لکزایی میگوید: در بحث های دینی و روایی اصل مهمی وجود دارد و آن اهتمام به امور مسلمین است. در همین زمینه روایتی از حضرت رسول(ص) داریم که می فرماید:«مَنْ اَصْبَحَ و لم یَهْتَمُّ بِاُمورِالْمُسْلِمینَ فَلَیْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلاً یُنادی یا لِلْمُسْلِمینَ فَلَمْ یُجِبْهُ فَلَیْسَ بِمُسْلِمٍ» یعنی هر فردی صبح کند و به امور مسلمانان همت نورزد، از آنان نیست و هر فردی فریاد کمک خواهی شخصی را بشــنود و به کمکش نشتابد، مسلمان نیســت. بر اســاس این فرموده حضرت می توانیم این اصل را اســتنباط و طرح کنیم که هر مسلمانی نسبت به دیگر مسلمانان و انسانها وظیفه ای دارد و باید در مقابل آن هایی که مظلوم واقع میشوند عملکردی داشته باشد.
وی تأکید می کند: براســاس ایــن روایت ودیگر روایتهای موجود، درمی یابیم نسبت به همنوعــان در هر جای ایــن کره خاکی مسئولیت داشــته و نباید نسبت به زندگی آنهــا و اتفاقاتی که در اطرافشــان می افتد بی تفاوت باشــیم و باید برای کمک به رفع مشــکلات آنها تا آنجایی کــه در توانمان هست واکنش نشان دهیم؛
ممکن اســت این واکنشها، واکنشهای گفتاری، نوشتاری، سیاسی، اقتصادی و یا فرهنگی باشد؛ به بیانی دیگر باید از هرابزاری استفاده کنیم تا اندکی از مشکلات آنها بکاهیم.
نباید با ظالمان روابط دوستانه داشت
این پژوهشــگر علوم سیاســی به آیات 8 و 9 ســوره ممتحنه نیز اشاره کرده و توضیح می دهد: در این آیات خداوند متعال میفرماید عده ای با مسلمانان پیکار و عده ای هم آنان را بر اخراج شما پشتیبانی می کنند و خداوند نهی میکند که با این دو گروه روابط دوستانه داشته باشیم زیرا کســی که با اینان روابط دوستانه برقرار کند، جزو ظالمان و ستمکاران اســت. با اتکا به این معانــی در دنیای امروز میتوان موارد بسیاری از ظالمان و ستمگران را شناســایی کــرد. افــراد و گروههایی که بخشهایی از سرزمینهای اسلامی را اشغال کرده و با مسلمانان در حال جنگ هستند، طبق آیات و روایات وارد شــده با آنان نباید رابطه دوستانه داشت.
دکتر لکزایی در ادامه تصریح میکند: نکته کلیدی تر این است که ما باید در فضایی امن و آرام زندگی کرده و از ستیزه گری، خشونت و فضاهایی که زندگی را برای انسانها ناامن میکند پرهیز کنیم. در صلح زندگی کردن یعنی وضعیتی ایجاد شــود کــه آحاد بشــریت و نه تنها مســلمانان و موحدان، در آن شــرایط از زندگی امــن، آرام و ســالمی برخوردار باشند و بتوانند در آن، شرایط مطلوب خودشان را پیگیری کنند.
حمایت از مظلوم محدود به زمان و مکان نیست
وی بیــان میکند: اگــر از این منظر به دنیا نگاه کنیم خشــونتها، منازعات و جنگها اصالتی ندارند، زیرا خودشــان را بر جامعه و انسان عارض میکنند و ما باید تلاش کنیم از این فضا عبور کرده و به نقطه آرامش بخشی برسیم. به زبانی دیگر باید هم از درون و برای خودمان و هم در ارتبــاط با دیگران تلاش کنیم تا به نقطه آرامش برســیم. باید کمک کنیم انســانهایی که تحت ستم و مظلوم واقع شــدهاند نیز به سمت فضای امن و آرام حرکت کرده و صلح و آرامش در جامعه شان محقق شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اســلامی با تأکید بر اینکه حمایت از مظلوم محدود به یک دوره زمانی و مکانی نیســت، توضیــح می دهد: این حمایت پایانی ندارد و طبق آیــات و روایات تا هر زمانی که ظلمی وجود دارد و ســتمی در حال انجام اســت بایــد برای برطرف کــردن آن تلاش کنیم.
اگر جامعه ای و انســان هایی گرفتار ناامنی هســتند وظیفه دینی و شرعی ما این است که با حداکثر توانمان تلاش و کمک کنیم تا شرایط آنها بهتر و مطلوب شود. لکزایی در ادامه میگوید: این حمایتها بستگی به میزان امکانات و توانایی ما دارد. در جامعه امروزی اقتضا و توان ما بیش از اینکه مالی و اقتصادی باشد، سیاسی و فرهنگی است.
راهپیمایی روز قدس مبنای قرآنی و دینی دارد
این استاد دانشــگاه با تأکید بر اینکه این حمایتها فقط مردم ستمدیده فلسطین را شامل نمیشود، تشریح میکند: براساسآموزه هــای دینی، حمایــت از مظلومان مکان نمیشناســد. هر کجای کره خاکی نسبت به عده ای انسان ظلمی وجود دارد و به آنها ســتم میشود، وظیفه دینی و شــرعی ما این اســت تا جایی که مقدور بــود تلاش کنیــم ظلم از بین برود.
این حمایتها در جهان امروز میتواند ملت مظلوم فلســطین، بحرین، یمن و... را شــامل شود. دراین شرایط شاید بتوانیم از فرایند صحبت کنیم، یعنی حرکــت در فراینــدی که کمک میکند دنیا به سمت امنیــت و آرامش حرکت کند. زندگی تمام انسانها در هر نقطه ای از کره خاکی برای ما مهم اســت و ما با انگیزه های دینی تــا جایی که مقدورمان است به کمک مظلومان خواهیم شتافت.
وی در پایان تأکید میکند: حمایت کشور و مردمان ما از مظلومان جهان بخصوص مردم فلســطین مبنای قرآنی و دینی دارد. بر این اســاس، امام خمینی(ره) پیــش از انقلاب اسلامی از جمله در سال ۱۳۴۲ درباره مسئله فلسطین موضع گیری کردند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم آخرین جمعه ماه رمضان را به عنوان روز قدس برای حمایت قاطعانه از مردم فلسطین تعیین کردند.
منبع:
روزنامه قدس نهم خرداد ماه 1398
دکتر شریف لکزایی, روز قدس, اخبار پژوهشکده اندیشه و علوم سیاسی
|