به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،کتـاب «شیعه در دوره امام باقر ^{(علیه السلام)}» که به تازگی بـه همت پژوهشـکده تاریخ و سیره اهل بیت ^{(علیهم السلام)} منتشر شده است، حاصل پژوهش سید قاسم رزاقی موسوی، عضو هیأت علمی این پژوهشکده می‌باشد.

این کتاب در صدد بررسی وضعیت شیعه در دوران امامت امام باقر ^{(علیه السلام)} (95 ق تا 114 ق) در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، علمی، فرهنگی، اقتصادی و ارائه تصویری جامع از وضعیت شیعه در این دوره زمانی است. دوره‌ای که به دلیل برخی ویژگی‌ها از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به نوعی مقطع مهم برای تاریخ تشیع به شمار می‌آید.

در این کتاب آمده است: برای دستیابی به اطلاعاتی جامع درباره وضعیت شیعیان و شناسائی سیر تحولات فکری، فرهنگی، اعتقادی و جریان‌شناسی‌های حاکم بر جامعه شیعی، باید مسائل و موضوعاتی مانند جغرافیای انسانی و گستره تشیع، مسائل علمی و فرهنگی، وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شیعیان، اختلافات فکری و تنش‌های اجتماعی، جریان‌شناسی شیعیان در این دوره و جایگاه شیعیان در میان دیگر گروه‌های اسلامی، مورد بررسی قرارگیرد.

مناطق شیعه نشین در این دوره غیر از حجاز و عراق که محل تمرکز شیعیان به شمار می‌آمد، یمن، مناطقی از ایران به ویژه خراسان و قم را شامل می‌شود. باید توجه داشت که با وجود برخی مسائل درون گروهی در شیعه و روشن بودن برخی دیدگاه‌ها، تفکیک میان گروه‌های شیعی واضح بود. گروهی با اعتقاد به امامت محمد حنفیه و فرزندش از مسیر ائمه اثنی عشر جدا شده و اولین انحراف فرقه‌ای در میان شیعه را رقم زدند و گروهی دیگر که در نحوه مواجه با دستگاه خلافت و شرائط امام، دیدگاه متفاوتی داشتند، زمینه‌های شکل‌گیری فرقه جدیدی (زیدیه) را فراهم ساختند.

این کتاب ضمن تأکید بیشتر بر شیعیانی که پیرو امام بوده و خط فکری و سیاسی خود را مطابق نظر امام و متمایز از دیگر گروه‌ها مشخص ساختند، به بررسی همه گروه‌های شیعی می‌پردازد.