گزارش کرسی ترویجی پژوهشکده اخلاق و معنویت:
نسبت شهروند اخلاقی و حکمران اخلاقی
پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (ایسکا): به همت گروه اخلاقِ پژوهشکدۀ اخلاق و معنویت، کرسی ترویجی تخصصی «نسبت شهروند اخلاقی و حکمران اخلاقی» در روز سه‌شنبه 9 خرداد برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشکدۀ اخلاق و معنویت، با مشارکت مرکز همکاری‌های علمی و بین‌المللِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ذیل پروژه شهروند اخلاقی، کرسی ترویجی «نسبت شهروند اخلاقی و حکمران اخلاقی» را روز سه‌شنبه 9 خرداد 1402 با ارائۀ آقای دکتر رضا عیسی‌نیا؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و با حضور ناقدان برگزار کرد.
در این کرسی ترویجی که از ساعت 9 الی 11 برگزار شد، حجج اسلام: دکتر مهراب صادق‌نیا؛ عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و دکتر مهدی علیزاده؛ رئیس قطب اخلاق دفتر تبلیغات اسلامی به عنوان ناقد حضور داشتند.
در این جلسه ابتدا دکتر رضا عیسی‌نیا مطالب خود را حول چهار محور ایضاح مفاهیم بحث، بیان چارچوب نظری، بیان فرضیه و ذکر مصادیقی از نسبت میان شهروند اخلاقی و حکمران اخلاقی ارائه کرد و سپس در قسمت ایضاح مفهومی، به بیان مفهوم شهروند و مفاهیم همنشین یا جانشین آن مانند: قوم، رعیت، مردم، بشر و امت پرداخت. ایشان در ادامه تناسب یا عدم تناسب این مفاهیم با مفهوم شهروند را شرح داد و چارچوب نظری بحث را تأکید بر رویکرد جامعه‌شناسی فرهنگی و سیاسی و روش بحث ساخت‌یابی گیدنزی دانست.
دکتر مهراب صادق‌نیا به عنوان ناقد اول، با تأکید بر اهمیت فوق‌العاده بحث و ضرورت و اولویت پرداختن به آن، به ذکر نکاتی در ارزیابی بیان مسئله و این که مسئله مطرح‌شده در طرح پژوهشی کماکان دچار ابهام است، گفت: شاید یکی از ریشه‌های ابهام، آوردن تعاریف مختلف برای شهروندی باشد؛ چرا که شهروندی در جهان جدید، مفهوم واضحی است و آوردن تعاریف مختلف نیازی نیست و حتی مسئله را دچار ابهام نیز می‌کند.
وی در ادامه توجه به تطورات تاریخی و سیالیت تاریخی مفهوم شهروندی و نیز تفاوت اخلاقیات مربوط به هر دوره تاریخی را از مصادیق شهروندی برشمرد و عدم توجه به ابعاد جامعه‌شناختی شهروندی و مبتنی نبودن اخلاق شهروندی در جوامع مدرن بر اخلاق متافیزیکال را از کاستی‌های این طرح دانست.
دکتر مهدی علیزاده، به عنوان ناقد دوم، ضمن تأکید بر اهمیت موضوع و قوت و توانمندی مجری این طرح، نکاتی را در ارزیابی مطرح کرد؛ نیاز برخی تعاریف به اصلاح و تکمیل، ابهام در سؤالات فرعی و نسبت آن‌ها با سؤال اصلی، عدم جامعیت و مانعیت پیشینه‌شناسی بحث، شرط لازم و نه شرط کافی بودن چارچوب نظری طراحی‌شده، ابهام در مفهوم جامعه‌سالاری و تمامیت آن برای فرضیه پذیرفته‌شده در طرح، عدم پرداختن به تنوع شهروندی علی‌رغم پرداختن به تنوع حکمرانی، از جمله نقدهایی بود که وی در ارزیابی این طرح پژوهشی ذکر کرد.
دبیر علمی این کرسی ترویجی، دکتر محمدتقی اسلامی بود و جلسه یادشده در سالن کوثرِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به صورت مجازی و حضوری برگزار شد.
منبع:
پژوهشکده اخلاق و معنویت
پژوهشکده اخلاق و معنویت, پژ.هشکده اخلاق و معنویت-نشست علمی
|