گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی
گروه در یک نگاه
- سرپرست: دکتر سیدمصطفی احمدزاده
- تأسیس: ۱۳۷۳ شمسی
- ۱۷ اثر منتشر شده
- اجرای پروژه های متعدد فقهی، اصولی، فلسفه فقهی و اصولی
اعضای هیئت علمی
افتخارات
- جایزه ملی، ششمین جشنواره کتاب دین و پژوهش های برتر
- رتبه شایسته تقدیر، دهمین فراخوان حوزه علمیه خراسان
- رتبه اول، جشنواره آثار قرآنی حوزوی
معرفی
فعالیتهای فقهی پژوهشکدۀ اسلام تمدنی از سال ۱۳۷۳ آغاز شد و از سال ۱۳۷۷ به صورت یک گروه مستقل و با عنوان گروه پژوهشی فقه و حقوق اسلامی، تلاشهای خود را معطوف به نیازهای جامعه و حوزه علمیه، توسعه و ارتقا بخشید. این گروه با داشتن پشتوانۀ قوی فکری و علمی و در مسیر بالندگی و رشد کمی و کیفی فرایند استنباط و کارکردهای آن تمرکز یافته و در موضوعات متنوع مرتبط با فقه و اصول، به ویژه مسائل مستحدثه درون فقهی و مباحث فلسفۀ فقه و فلسفۀ اصول، محصولات فاخری را به جامعۀ علمی حوزوی و دانشگاهی تقدیم داشته است.
پس از تأسیس رسمی پژوهشکده، گروه با تغییر عنوان، با نام «گروه پژوهشی فقه کاربردی» مأموریت و اهداف جدیدی برای خود تعریف کرد تا از مباحث نظری محض، به سوی پژوهش ها و مطالعات متناظر با نیازهای عینی جامعه گام بردارد و هم اکنون پروژه هایی با این رویکرد را دنبال می کند.
پس از تأسیس رسمی پژوهشکده، گروه با تغییر عنوان، با نام «گروه پژوهشی فقه کاربردی» مأموریت و اهداف جدیدی برای خود تعریف کرد تا از مباحث نظری محض، به سوی پژوهش ها و مطالعات متناظر با نیازهای عینی جامعه گام بردارد و هم اکنون پروژه هایی با این رویکرد را دنبال می کند.
مأموریت:
تأمین پشتوانههای علمی تمدن نوین اسلامیـ ایرانی از طریق انجام پژوهشهای فقهی معطوف به نیازهای جامعه.
اهداف کوتاه مدت (۲ ساله):
پژوهش در زمینه های:
۱- مرجعشناسی توصیفی و تدوین اقتراح با محوریت فقه شهر و شهرنشینی؛
۲- ساختار مفهومی فقه شهر و شهرنشینی؛
۳- نقد مبانی و آرای فقهی سلفیه (وهابیت)؛
۴- مبناشناسی و بررسی تطوّرات تاریخی فقه مقارن.
اهداف بلندمدت(۵ ساله):
پژوهش در زمینه های:
۱- فقه شهر و شهرنشینی؛
۲- فلسفۀ فقه و اصول فقه معطوف به تمدن اسلامی؛
۳- جریانشناسی مذاهب فقهی در تمدن اسلامی.
اعضای گروه:
۱- دکتر سیدمصطفی احمدزاده– سرپرست گروه فقه کاربردی، دانشیار، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛
۲- دکتر سیدمحمد حسینی – استادیار، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛
شورای علمی گروه:
۱- حجت الاسلام دکتر علی شفیعی، پژوهشگر عضو گروه فقه کاربردی
۲- دکتر سیدمحمد حسینی، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
۳- حجت الاسلام دکتر علی الهی خراسانی، پژوهشگر عضو گروه فقه کاربردی
۴- حجت الاسلام سیدرضا شیرازی، سطح چهار حوزه و پژوهشگر عضو گروه فقه کاربردی
۵- بلال شاکری، پژوهشگر عضو گروه فقه کاربردی
محققان:
۱- حجت الاسلام دکتر علی الهی خراسانی، دکتری و دارای مدرک تحصیلی سطح ۴ حوزه و همکار پژوهشی پژوهشکده؛
۲- حجت الاسلام دکتر سیدمهدی مرویان حسینی – داری مدرک دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی و همکار پژوهشی پژوهشکده؛
۳- فاضل ارجمند بلال شاکری– دکتری فقه و حقوق و همکار پژوهشی پژوهشکده؛
۴- حجت الاسلام مصطفی درّی – در حال تحصیل در سطح چهار حوزه و همکار پژوهشی پژوهشکده؛
۵- حجت الاسلام دکتر بهنام طالبی طادی- دارای مدرک دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی و همکار پژوهشی پژوهشکده؛
۶- حجت الاسلام سیدرضا شیرازی؛ دارای مدرک سطح چهار حوزه و همکار پژوهشی پژوهشکده؛
پروژه ها:
الف- پروژه های در حال انجام:
۱- کارایی فقه از منظر اندیشمندان- علی رحمانی
۲- مکان خاطره ها از منظر فقه (حکمشناسی حفظ و تخریب) حجت الاسلام علی الهی در مرحله تصویب طرح
۳- شبکه مسائل اقتصاد شهری (پروژه موظفی)–سید محمد حسینی – در مرحله تدوین
ب- پروژه های پایان یافته/در مرحله پیگیری برای نشر
۱- نقد مبانی فقهی سلفیه (مجموعه مقالات)- جمعی از نویسندگان؛
۲- گفتگو و کتابشناسی توصیفی فقه شهر – علی الهی خراسانی؛
۳- فقه مقارن؛ مبناشناسی، گونه شناسی و تطورات تاریخی(پروژه موظفی)–علی شفیعی؛
۴- زمینهها و چالشهای همزیستی با سایر مذاهب در فقه امامیه – سیدمهدی مرویان حسینی؛
۵- بررسی ارتباط متقابل تربیت و اقتصاد بر اساس آموزههای اسلامی(پروژه موظفی)–سیدمحمد حسینی؛
۶- تصویر انسان در فقه؛ مورد پژوهی جنسیت در فقه معاصر(پروژه موظفی)- علی شفیعی؛
۷- الگوهای فرهنگی سبک زندگی اسلامی با تمرکز بر روش شهید صدر در کشف مکتب و روش فقهی اسلام- بهنام طالبی طادی؛
۸- فلسفه علم اصول(مجموعه کارگاه های آموزشی پژوهشی)- حسین الهی خراسانی؛
۹- قواعد اختصاصی فقه شهر – مصطفی درّی؛
۱۰- شرایط اجتهاد نهادی- سیدرضا شیرازی؛
آثار منتشرشده از سال ۹۵ تاکنون:
۱- نظریه اعتبار قانونی در گذار از شخصیت گرایی، علی الهی خراسانی، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۵؛
۲- حقیقت حکم شرعی در اصول فقه ، بلال شاکری، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۶؛
۳- الزامات فراموش شده توسعه پایدار، سیدمحمد حسینی، .انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۸
۴: آموزههای اسلامی تولید و توزیع – دکترسیدمحمد حسینی؛ انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۹
۵- بررسی مبادلات تجاری میان کشورهای مسلمان و ارائه راهکارهایی جهت توسعه آن – فرزانه احمدیان یزدی و مهسا مسگرانی، ۱۴۰۱
مقالات علمی – پژوهشی:
۱- اصول فقه؛ رویکردها و روش ها، علی شفیعی، مقاله علمی پژوهشی در فصلنامه کاوشی نو در فقه، بهار ۹۴
۲- رویکردها و روش های اصول فقه در نگاهی تحلیلی، علی شفیعی، مقاله علمی تخصصی در فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، زمستان ۹۴
۳- اثر درآمدهای نفتی بر رابطه علی توسعه مالی- رشد اقتصادی در ایران، سیدمحمد حسینی، مقاله علمی پژوهشی در فصلنامه اقتصاد مقداری، تابستان ۹۲ انتشار ۹۴
۴- اثر مالکیت دولتی بانک ها بر رابطه علی توصعه مالی- رشد اقتصادی در ایران، سیدمحمد حسینی، مقاله علمی پژوهشی در فصلنامه اقتصاد پولی، مالی، زمستان ۹۴
۵- درآمدی بر مبانی و آسیب شناسی رویکردها و روش های اصول فقه، علی شفیعی. جستارهای فقهی و اصولی،ش ۴ پاییز ۱۳۹۵؛
۶- بن نگره شخصیت گرایی در اصول فقه و هویت یابی نظریه حق الطاعه (مقاله مستخرج از طرح پژوهشی نظریه اعتبار قانونی در گذار از شخصیت گرایی)، علی الهی خراسانی مقالات علمی پژوهشی،جستارهای فقهی و اصولی، ش ۱،زمستان ۱۳۹۴؛
۷- بازخوانی نقش حقیقت حکم شرعی در کشف مراتب آن (مقاله مستخرج از طرح پژوهشی حقیقت حکم شرعی در اصول فقه)،بلال شاکری، مقالات علمی پژوهشی،جستارهای فقهی و اصولی، ش ۲ ، بهار ۱۳۹۵٫
۸- درآمدی بر نظریه در فقه(مفهوم شناسی و ظرفیت شناسی)، علی شفیعی، مقاله علمی پژوهشی در فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، تابستان ۱۳۹۷
۹: بررسی و نقد کتاب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و چالش ناپایداری توسعه پایدار، سیدمحمد حسینی، مقاله علمی پژوهشی در پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی، تاریخ نشر: ۱۰-۰۷-۱۳۹۸
۱۰: نقش نهاد مالی تخصصی در جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی در بخش فرهنگ: مطالعه موردی سینمایِ فرانسه (نفر دوم)، سیدمحمد حسینی، مقاله علمی پژوهشی فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، پذیرش: زمستان ۹۸ آماده انتشار
۱۱: رویکرد انتقادی به فقه افتراضی (مبانی و آسیب ها؛ با تمرکز بر جایگاه موضوع شناسی در این رویکرد فقهی )، علی شفیعی، مقاله علمی پژوهشی – نشریه علمی فقه و اصول- ۱۴۰۱
۱۲- مقاله علمی- پژوهشی تاریخنگاری تحلیلیِ تغییر نگاه به شخصیت و حقوق زنان پساپیامبر (مورد پژوهی زن در عصر امویان)،علی شفیعی – فصلنامه علمی پژوهشنامه تاریخ – ۱۴۰۰
برخی کرسی های ترویجی عرضه و نقد ایده علمی/ نشست تخصصی/ کارگاه آموزشی- پژوهشی از سال ۱۳۹۴ تا کنون:
۱- سلسله نشست های تخصصی اصول و فلسفه فقه- نشست دوم:کرسی نقد چیستی فلسفه علم/ نشست مستقل/ علی رحمانی و مرتضی نوروزی/ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۴
۲- روابط گرم انسانی و توسعه پایدار از منظر قرآن و سنت/ نشست مستقل/ سید محمد حسینی/ ۱دی ماه ۱۳۹۴
۳- سلسله نشست های تخصصی اصول و فلسفه فقه- نشست سوم: اصول فقه موجود؛ آسیب ها و راهکارها/ نشست مستقل/ آیت الله واعظ زاده خراسانی/ ۲۴ دی ماه ۱۳۹۴
۴-سلسله نشست های تخصصی اصول و فلسفه فقه- نشست چهارم: کرسی نقد تمایزات منابع علم فقه و علم اصول فقه/حائری و مجتبی الهی خراسانی/ سیف الله صرامی/ ۱ بهمن ماه ۱۳۹۴
۵- سلسله نشست های تخصصی فقه شهرو شهرنشینی- نشست دوم: کرسی نقد بررسی فقهی بلندمرتبه سازی در شهراسلامی/ نشست مستقل/ اسکندری و مجتبی الهی خراسانی/ علی الهی خراسانی/ ۱۸ اسفند ماه ۱۳۹۴
۶-مبانی انسان شناسی در علم فقه /نشست تخصصی/ مهدی مهریزی؛ ۸ خردادماه ۱۳۹۵؛
۷- فقه و حقوق شهروندی /نشست تخصصی/ محمد سروش محلاتی، ۳۱ مردادماه ۱۳۹۵؛
۸- قواعد فقهی شهرسازی اسلامی/کرسی ترویجی/ احمد مبلغی(اراده دهنده) ، مرتضی اسکندری(استاد ناقد) شهریورسال۱۳۹۵؛
۹- توانسنجی فقه در مهار پیامدهای روند رو به گسترش اجتناب مالیاتی/ نشست تخصصی/ناصر الهی، ۳۰ دی ماه ۱۳۹۵؛
۱۰- اولین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول/کارگاه تخصصی/ (یک روزه- با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی) ، مجتبی الهی خراسانی و محمود مروارید، ۱۴ بهمن ماه ۱۳۹۵؛
۱۱- دومین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول/کارگاه تخصصی/ (یک روزه- با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی) ، مجتبی الهی خراسانی ، علی اکبر رشاد، محمود مروارید، و حسنعلی علیاکبریان، ۱۵ شهریورماه ۱۳۹۶؛
۱۲- بازنگری در ساختار علم اصول (با تأکید بر قرینهشناسی) /کرسی ترویجی/ ( با مشارکت پژوهشکده فقه و حقوق) رضا اسلامی(ارائه دهنده)، حسنعلی علی اکبریان و محمدعلی خادمی کوشا(اساتید ناقد)، ۱۶ شهریورماه ۱۳۹۶؛
۱۳- فقه شهر؛چیستی، ابعاد و ساختار /کرسی ترویجی/ علی الهیخراسانی(ارائه دهنده)، عبدالحمید واسطی(استاد ناقد)، ۱۰ آبان ماه ۱۳۹۶؛
۱۴- چالشهای رویکرد «سنتی» به فقه در حل مبانی و مسائل عمومی فقه شهر / کرسی ترویجی/ ( با مشارکت پژوهشکده نوین شهر معنوی ثامن) مصطفی درّی(ارائه دهنده)، مصطفی اسکندری(استاد ناقد)، ۱ آذرماه ۱۳۹۶؛
۱۵- سومین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول /کارگاه تخصصی/ (یک روزه- با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی) ، مجتبی الهی خراسانی، سعید ضیائیفر و سیدعلی طالقانی، ۲ اسفندماه ۱۳۹۶؛
۱۶- کرسی نقد کتاب حقیقت حکم شرعی در اصول فقه /نشست تخصصی/ بلال شاکری(نویسنده کتاب)، علی رحمانی(استاد ناقد)، ۳ اسفندماه ۱۳۹۶؛
۱۷- چهارمین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول/کارگاه تخصصی/ (دو روزه- با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی) ، سیدعلی طالقانی، ۱۵و۱۶ اسفندماه ۱۳۹۶؛
۱۸- چالش های رویکرد سنتی به فقه در حل مسائل اختصاصی فقه شهر /کرسی ترویجی/ ( با مشارکت پژوهشکده نوین شهر معنوی ثامن) مصطفی درّی(ارائه دهنده)، سیدحمید علوی آزیز(استاد ناقد)، ۲۲ اسفندماه ۱۳۹۶؛
۱۹- کرسی نقد کتاب نظریه پردازی در گذار از شخصیت گرایی /نشست تخصصی/ علی الهی خراسانی(نویسنده کتاب)، سیدمنذر حکیم(استاد ناقد)، ۴اردیبهشت ماه ۱۳۹۷؛
۲۰- اولین گارگاه آموزشی پژوهشی فقه خانواده/کارگاه تخصصی/ (یک روزه- با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی)، سیدمنذر حکیم، ۵ اردیبهشتماه ۱۳۹۷؛
۲۱- فقه نظام خانواده؛ ماهیت شناسی و ساختار /کرسی ترویجی/ ( با مشارکت مرکز تخصصی آخوند خراسانی) علی رحمانی(ارائه دهنده)، سیدمنذر حکیم(استاد ناقد)، ۳۰ خردادماه ۱۳۹۷؛
۲۲- سنّت جماعت در نماز عید غدیر،/نشست تخصصی/ محمدحسین احمدی فقیه یزدی، ۲۳ مردادماه ۱۳۹۷؛
۲۳- چالشهای پیشروی مکتب نصگرایی در حل مسائل فقه شهر / کرسی ترویجی/ مصطفی درّی(ارائه دهنده)، محمود حکمتنیا (استاد ناقد)، ۱۵ شهریورماه ۱۳۹۷٫
۲۴- تبیین بعد اقتصادی بیانیه گام دوم انقلاب/ کرسی علمی ترویجی / سیدمحمد حسینی (ارائه دهنده)، وحید ارشدی استاد ناقد)،۱۹ آذرماه ۱۳۹۸
۲۵- کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی: «عقلانیت مدرن و چالش های فراروی فقه/ کرسی علمی ترویجی / حسین واله (ارائه دهنده)، ابوالقاسم فنایی استاد ناقد)،۲۸ تیر ۱۳۹۸
۲۶-کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی: «حق به اجتماع در فقه؛ ظرفیت ها و چالش ها»/ کرسی علمی ترویجی / علی شفیعی(ارائه دهنده)، محمدتقی فخلعی، سیدعلی نقی ایازی(ناقد)، ۲۶ اسفند۱۳۹۹
۲۷- کرسی ترویجی عرضه ونقد ایده علمی: مبانی دینی «شهر دوستدار کودک» و رویکردهای آن/ کرسی ترویجی/ علی شفیعی(ارائه دهنده)، سیدمصطفی احمدزاده، علی الهی خراسانی اساتید ناقد، ۲۳ آذر ۱۴۰۰
جوایز و آثار برگزیده :
۱- راههای شرعی سپردهگذاری در بانکها؛ محمدحسین احمدی و سیدمحمد حسینی، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۲؛
عنوان جایزه یا برگزیدگی: ششمین جشنواره کتاب دین و پژوهشهای برتر؛
مرجع اعطاکننده: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی؛
سطح جایزه: ملی.
۲- کتاب درآمدی بر آیات الاحکام؛ علی شفیعی
عنوان جایزه یا برگزیدگی: کسب رتبه شایسته تقدیر در دهمین فراخوان آثار پژوهشی ۹۳-۹۴
مرجع اعطاکننده: حوزه علمیه خراسان
سطح جایزه: استانی
۳- کسب رتبه اول گروه فقه کاربردی – گروه های پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی- حجت الاسلام و المسلمین علی شفیعی
اهدا کننده: پژوهشکده اسلام تمدنی- دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
تقدیر شده از: حجت الاسلام و المسلمین علی شفیعی
عنوان رتبه: رتبه اول گروه های پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
هفته پژوهش سال ۱۳۹۸
سطح: داخلی
۴- لوح سپاس پانزدهمین فراخوان آثار پژوهشی حوزه علمیه خراسان توسط حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی شفیعی
اهدا کننده: حوزه علمیه خراسان
تقدیر شده از: دکتر علی شفیعی
عنوان رتبه: لوح سپاس
سال ۱۳۹۹
سطح: داخلی
۵-کسب عنوان رتبه سوم توسط حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی شفیعی
اهدا کننده: حوزه علمیه خراسان
تقدیر شده از: دکتر علی شفیعی
عنوان رتبه: ارائه مقاله درآمدی بر نظریه فقه( مفهوم شناسی و ظرفیت شناسی)
سال ۱۳۹۹
سطح: داخلی
۶- کسب عنوان اثر شایسته تحسین توسط حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی شفیعی
اهدا کننده: حوزه علمیه خراسان
تقدیر شده از: دکتر علی شفیعی
عنوان رتبه: ارائه مقاله تاریخ نگاری تحلیلی تغییر نگاه به شخصیت و حقوق زنان پساپیامبر (موردپژوهی زن در عصر امویان)
سال ۱۴۰۰
سطح: داخلی
به روز رسانی شده در آبان ماه 1401