به همت پژوهشکده فقه و حقوق و مرکز همکاری های علمی و بین الملل کرسی ترویجی «خصائص الشریعة و نقش آن در توسعه دانش فقه» در روز چهارشنبه مورخ 5 بهمن ماه 1401 در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار گردید.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در این نشست آیت الله احمد مبلغی به عنوان ارائه دهنده و حجت الإسلام و المسلمین حسنعلی علی اکبریان به عنوان ناقد و حجت الإسلام والمسلمین دکترمحمد رشیدزاده به عنوان دبیر علمی و جمعی از اساتید و طلاب حوزه علمیه حضور داشتند.
در ابتدا حجت الإسلام والمسلمین دکتر محمد رشیدزاده دبیرعلمی جلسه بیان کرد: این نشست ذیل پروژه«مجموعه نشست ها و گفتگوهای توسعه فقه پس از انقلاب اسلامی-ارزیابی، بایسته ها و نقشه راه-» قرار دارد که در گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشکده در حال انجام است. تا کنون دو نشست و یک مصاحبه از این تحقیق انجام شد. و کرسی حاضر در صدد تبیین خصائص الشریعة و نقش آن در توسعه دانش فقه است.
سپس آیت الله مبلغی به ارائه بحث پرداخت و موضوع نشست را در 15 نکته به شرح زیر بیان کرد:
نکته اول اینکه دانشی به نام فلسفه شریعت قابل طرح است که تا کنون به طور مستقل مطرح نشده است و با فلسفه فقه نیز تفاوت دارد در عین حال نتایج آن در فلسفه فقه قابل بهره برداری است. فلسفه شریعت علمی است که نگاه عقلانی به شریعت دارد.
نکته دوم اینکه بخشی از فلسفه شریعت بررسی خصائص شریعت است.
وی در نکته سوم دو دلیل بر وجود صفات و خصائص برای شریعت اشاره کرد و گفت اولا نصوص شریعت این صفات را برای شریعت یا دین بیان کرد و ثانیا مجموعه نظام تشریع بدون صفات نیست.
نکته چهارم اینکه برخی از این صفات برای مجموعه شریعت و برخی برای مجموعه ای از احکام و برخی برای یک حکم از شریعت است.
نکته پنجم: این خصلت ها در یک نگاه برآیندی از حکمت ها است.
نکته ششم: مصادر خصائص شامل نصوص، عقل، تجربه میدانی و دانش نظام های حقوقی است
عضو مجلس خبرگان رهبری شش نکته قبل را مرتبط با فلسفه شریعت دانست و در ادامه به نکات مرتبط با فقه اشاره کرد و افزود:
نکته هفتم اینکه فقه ظرف ظهور شریعت است.
نکته هشتم: عمدتا تحقق اجتماعی فقه ظرف ظهور خصائص شریعت است.
نکته نهم: تخطئه در فقه گاهی تخطئه در حکم و به تبع آن تخطئه در صفت شریعت است و گاهی تخطئه در حکم نیست بلکه صرفا تخطئه در خصائص شریعت است.
نکته دهم: ظرف ظهور خطای حکم، استنباط است.
نکته یازدهم: فتوای فقها، نماینده و ممثِّل شریعت است.
نکته دوازدهم: فتوا باید هم در حکم و هم در خصائص ممثِّل شریعت باشد.
آیت الله مبلغی در نکته سیزدهم به فایده مندی شناخت خصائص اشاره کرد و دو نکته برای آن ذکر کرد: نخست، آگاهی بخشی و احاطه علمی به فقیه که روشی منهجی است. دوم تقییم و ارزش داوری در فتاوا است.
نکته چهاردهم: اگر نتیجه ارزش داوری عدم برآورده شدن خصائص باشد نشانه خطای فقیه است
نکته پانزدهم: بعد از کشف خطاء، فقیه به مراحل استنباط رجوع کند و مناهج و طریق ها را اصلاح کند.
این استاد در خارج حوزه علمیه قم در پایان تأکید کرد: با توجه به تأثیرگذاری خصائص الشریعة در استنباط و مناهج و سایر امور مرتبط به استنباط احکام، پرداختن به این دانش را موجب توسعه کیفی دانش فقه دانست.
در ادامه حجت الإسلام والمسلمین علی اکبریان به نقد مطالب ارائه شده پرداخت و در نهایت ارائه دهنده به نقد ناقد و نکات حاضرین جلسه پاسخ داد.
منبع:پژوهشکده فقه و حقوق
كلمات كليدي :
پژوهشکده فقه و حقوق- نشست علمی , آیت الله احمد مبلغی
تاریخ خبر: 1401/11/13 پنجشنبهتعداد بازدید کل: 349 تعداد بازدید امروز: 1